In Nederland worden voornamelijk twee soorten aangeboden. Passiflora caerulea met blauwwitte bloemen is een sierstruik. Passiflora edulis met lichtpaarse of lichtblauwe bloemen geeft eetbare vruchten. De kruisingen uit de Tacsonia-groep hebben vooral roze en rode bloemen. Alle passiebloemen zijn nauw aan elkaar verwant en kruisbestuivingen ontstaan gemakkelijk. Alle struiken moeten geleid worden.
Is de passiebloem gevoelig voor de kou en nattigheid?
Passiebloemen zijn in ons klimaat niet helemaal winterhard, en helaas ook nogal gevoelig voor een te natte of te voedzame standplaats. Dat maakt dat ze niet altijd even lang meegaan, als je niet de juiste standplaats kiest.
Hoe moet je de passiebloem verzorgen?
De Passiflora caerulea kan eventueel ook in de volle grond, dus in de tuin, geplant worden, maar heeft dan wat winterbescherming nodig bij strenge kou. Maar je kunt ze ook net als de andere soorten als kuipplant kweken, die binnen overwinteren. In beide gevallen heeft de blauwe passiebloem een voorkeur voor lichte, luchtige en goed doorlatende grond. Op zwaardere gronden kan dan een royaal en diep plantgat gemaakt worden waarbij de aanvullende grond vermengd wordt met zand, compost en tuinturf. Voor aanplant in een pot of kuip kan gewone potgrond gemengd worden met zand en wat klei of leem. Verder om de drie tot vijf jaar verpotten.
Passiflora staat graag op een zonnige, beschutte plek, maar is vroeg in het voorjaar wat gevoelig voor een teveel aan zon. Planten die binnen overwinterd hebben kunnen daarom het beste op een bewolkte dag buiten gezet worden om zonnebrand te vermijden. Staat de plant in de zomer buiten in een pot of kuip dan moet er in de zomer regelmatig bewaterd worden. Bij warm en droog weer moet zelfs flink wat water gegeven worden. Om de 14 dagen kan wat kuipplantenmest gegeven worden, maar vooral niet te veel, want wanneer je te rijk bemest, groeit de plant hard, maar zal hij weinig bloemen geven.
De passiebloem krijgt in de herfst minder water en geen mest. Vóór de eerste nachtvorst moeten de planten naar binnen. Daar worden ze vrij koel, bij een temperatuur van 10 tot 15 graden Celsius, op een lichte plek neergezet. Als de plant in de grond staat moet deze goed ingepakt worden met winterbescherming.
Tijdens de winter zeer spaarzaam gieten, in verband met het risico op verrotting en schimmelvorming. De kluit mag echter nooit helemaal uitdrogen. Staat de plant te donker dan kan hij zijn blad verliezen. Dat geeft niet, alleen moet er dan nog minder gegoten worden. Na half mei, als het risico op nachtvorst voorbij is, kan de plant weer naar buiten.
Winterbescherming voor de passiebloem is belangrijk!
Passiflora caerulea kan eventueel op een zeer beschutte plek buiten overwinteren. De basis van de plant kan dan ter bescherming ingepakt worden met stro, of met noppenfolie. Omdat noppenfolie niet ademt moet daarbij erg opgepast worden voor vochtophoping en schimmelvorming.
Wanneer moet ik de passiebloem snoeien?
Het snoeien van de Passiebloem (Passiflora) kan het beste gebeuren in april, voordat hij weer buiten gezet wordt. De meeste passiebloemen bloeien op het jonge hout, dat wil zeggen op de scheuten die dat jaar zijn gegroeid. Het kan overigens enkele jaren duren voordat de eerste bloemen verschijnen. Eerst worden de dode scheuten er uit geknipt. Van de scheuten die overblijven worden 3 sterke scheuten geselecteerd, de andere worden bij de basis weggesnoeid. De geselecteerde scheuten worden vertikaal geleid, en eventueel ingekort.
De nieuwe scheuten die zich hieraan ontwikkelen worden daarna in eerste instantie telkens getopt op 3 ogen of bladparen vanaf het hoofdgestel. Pas als de 3 basisscheuten de gewenste hoogte hebben bereikt mogen de zijscheuten ook weer doorgroeien. Die worden dan horizontaal aangebonden of geleid. Regelmatig toppen van de zijscheuten bevordert de bloei. Worden het er te veel, dan kan er ook uitgedund worden. Het is beter regelmatig te snoeien dan om ineens heel veel weg te knippen.
Let wel op: Na een te drastische snoeibeurt lopen sommige planten niet meer uit, of wordt alleen blad gegeven, zonder bloei.
De passiebloem automatisch snoeien
Bij een Passiflora caerulea die in de tuin overwintert wordt de snoei vaak al door de natuur geregeld. Vaak vriezen de onbeschermde delen in de winter flink in. Als hij over een goed wortelgestel beschikt kan hij in het voorjaar op 50 tot 100 cm vanaf de grond afgeknipt worden, en opnieuw weer uitlopen. Passiflora incarnata sterft 's winters af, maar loopt als hij niet te diep bevroren is geweest, in het voorjaar weer vanuit de grond uit. Eventueel kan een stek binnen als reserve gekweekt worden voor het geval de plant de winter toch niet doorkomt. Overigens is dit verstandig voor alle passiebloemen: na een aantal jaren neemt de groeikracht af, en is de plant aan vervanging toe.
Vruchten van de passiebloem
Al snel na de bloei zullen de eerste vruchten zichtbaar zijn. De rijping kan echter maanden duren, en lukt alleen tijdens lange, warme zomers. Is de zomer te koel of te vochtig dan zullen de vruchten vaak voortijdig afvallen. De vruchten (geel, oranje of paars) zijn rijp als de vruchthuid iets begint te rimpelen.
Vermeerdering van de passiebloem
Passiebloemen kunnen gezaaid of gestekt worden. Zaaien gebeurt in maart of april, binnen of onder glas. Hiervoor kan gekocht zaad of zaad van eigen (rijpe) vruchten gebruikt worden. Het zaad moet vooraf een nacht voorweken, bijvoorbeeld in melk of sinaasappelsap. Het zaad hoeft slechts met een heel dun laagje zand afgedekt te worden. Ontkieming gebeurt het best bij een bodemtemperatuur van circa 20 graden Celsius, maar kan enige weken of meerdere maanden duren. Gaan de kiemplanten flink aan het groeien tijdens de wintermaanden dan moeten ze koeler gezet worden, om de groei af te remmen. Anders ontstaat het jaar daarop alleen blad, en zeker geen bloemen. Zaailingen uit eigen zaad leveren nogal eens variabele kruisingen op.
Passiebloem met zaad in het blad
Passiebloem stekken
Stekken gaat vrij gemakkelijk. Aan het eind van het voorjaar wordt van iets verhoute scheuten stek gesneden van ongeveer 15 cm lang. Dit zijn hielstekken: stekken met een stukje bast eraan van de hoofdscheut. De stekken worden in een mengsel van zand met turfmolm gestoken. Gebruik van stekpoeder bevordert de beworteling en gaat de ontwikkeling van schimmels tegen. De eerst dagen voorzichtig nevelen, of de planten afschermen met plastic of een verhoogde glasplaat om de luchtvochtigheid op peil te houden. De stekken na het plaatsen eenmaal goed nat maken, maar daarna enkele weken geen water meer geven. Op een lichte, warme plaats zullen de stekken binnen 4 weken wortels vormen, waarna ze opgepot kunnen worden in goed doorlatende humeuze grond met wat klei of leem erdoor.
Passiflora incarnata sterft 's winters af, maar is via de ondergrondse delen in het voorjaar te vermeerderen via wortelstek. Een circa 10 cm lang deel van de wortel kan dan met het daarop al ontluikende nieuwe oog naar boven gericht) opgepot worden.
Ziektes en plagen bij de Passiebloem
Doorgaans heeft de passiebloem weinig last van ongedierte of ziektes. Een enkele keer kan de plant (vooral tijdens de winterrust) bezoek krijgen van wolluis, spint of meeldauw. Wolluis kan vaak weggevangen worden.
Spint kan slecht tegen water, en kan afgespoeld of –gesproeid worden. Helpt dat niet afdoende en gaat het om een beginnende aantasting dan kan gespoten worden met een mengsel van zeepsop en spiritus (10 liter water, 200 gram groene zeep, 1/3 liter spiritus). Tegen een hardnekkiger aantasting zijn bij tuincentra en bloemisten verschillende middelen verkrijgbaar, evenals sulfaathoudende middelen tegen meeldauw.
Zijn de vruchten van de passiebloem eetbaar?
De bekende wit met blauw bloeiende passiebloem is een prachtig bloeiende, onvermoeibare klimmer en tentakel hechter die het door de klimaatverandering steeds beter in de Lage Landen doet.
De bloemen van deze passiebloem (Passiflora caerulea) leveren vaak eivormige, gele tot oranje vruchten op. Die zijn inderdaad eetbaar, maar rauw nogal smakeloos en wat melig met veel pitjes.
In feite zijn de vruchten van enkele tientallen soorten passiebloemen (niet van allemaal) eetbaar. Sommige worden er speciaal voor gekweekt. Bij Passiflora edulis zit het zelfs in de naam. Daarvan bestaan twee ondersoorten, een met gele en een andere met paarse vruchten. Passievruchten worden in het Spaans en Braziliaans vaak met de naam ‘Maracuja’ aangeduid. Onder die naam wordt het sap van deze vruchten vaak in tropische drankjes en sappen verwerkt. In Passiflora caerulea zitten, zoals genoemd, veel pitjes. Niet iedereen vindt het lekker als die in jams en sauzen blijven zitten, zeef die er dan uit wanneer u ze zo verwerkt. Daar zijn de vruchten namelijk heel geschikt voor. Ze zijn ook lekker in appeltaart, waar ze een eigen smaaknuance aan geven. De combinatie met appel is heel geschikt.
Passiebloemen in onze tuinwinkel!
Meer inspiratie
Mooie bloemen, struiken en planten als de passiebloem worden ook gebruikt in het grootste tuininspiratiepark van Nederland. Duizenden vierkant meters met alle soorten en maten tuinen. Fantastisch mooi de hele week door en heerlijk ontspannen bijvoorbeeld met koffie of thee met een heerlijk stukje appeltaart.
Meer informatie
Wil je weten hoe je moet snoeien per plantgroep!? Kijk op Snoeiregels per plantgroep
Wil je meer weten over het hoe en waarom van snoeien? Kijk op Waarom snoeien?
Wil je weten hoe je andere plantsoorten snoeit? Kijk op Snoeiregels per plantsoort
Benieuwd naar andere snoeivragen? Kijk op Vragen over snoeien
Wil je meer weten over snoeitermen en begrippen? Kijk op Snoei: termen en begrippen
